W języku codziennym pojęcia zwłoka i opóźnienie bardzo często używane są zamiennie. Warto jednak wiedzieć, że czytając umowy należy zwrócić na te pojęcia szczególną uwagę, gdyż polski Kodeks Cywilny wyraźnie rozróżnia te dwa terminy.

Zarówno zwłoka jak i opóźnienie oznaczają, że wywiązanie się z danej umowy nastąpiło po wyznaczonym terminie, wszystko jednak zależy od tego, z jakiej przyczyny dłużnik spóźnił się z dokonaniem płatności. Zakładając, że w umowie określony został termin uregulowania należności, dłużnik powinien w tym czasie dokonać zapłaty, jeżeli jednak takiego zapisu nie ma – płatność powinna zostać wykonana po otrzymaniu wezwania od wierzyciela. W przypadku zwłoki mówimy o sytuacji, kiedy to z jakiegoś powodu dłużnik nie może, bądź też nie chce tego zrobić. O opóźnieniu natomiast mówimy, jeżeli dłużnik nie ma wpływu na zaistniałą sytuację, która uniemożliwia mu uregulowanie swojego zobowiązania.

Zarówno w przypadku zwłoki jak i opóźnienia wierzyciel może prawnie naliczyć odsetki, gdyż roszczenie to zależnie jest nie od intencji dłużnika, a od upływu czasu. Inaczej sprawa ma się w przypadku kar umownych, tutaj istotny jest zapis w umowie – warto więc zwrócić uwagę na to, czy w dokumencie który podpisujemy zapis o nałożeniu kary umownej mówi o opóźnieniu czy zwłoce w płatności. W przypadku opóźnienia wierzyciel będzie mógł nałożyć karę niezależnie od przyczyny przekroczenia terminu płatności, natomiast przy zapisie o zwłoce nieterminowa płatność musi powstać z winy dłużnika.