Zacznijmy od tego kim jest wierzyciel hipoteczny? Jest to instytucja, zazwyczaj bank, w którym osoba zaciągająca kredyt hipoteczny zdecydowała się szukać wsparcia finansowego na zakup nieruchomości bądź budowę własnego domu. Instytucja ta zabezpiecza w takim przypadku swoje wierzytelności hipoteką, która wpisywana jest w dziale IV księgi wieczystej obciążanej nieruchomości.

Wierzyciel hipoteczny określa swoje prawa i obowiązki w umowie kredytowej. Jego podstawowym prawem jest pierwszeństwo zaspokojenia z nieruchomości przed wierzycielami osobistymi właściciela nieruchomości. Warto tu również zaznaczyć, że dla wierzyciela hipotecznego nie ma żadnego znaczenia, kto ostatecznie stał się właścicielem nieruchomości, na której ustanowiono hipotekę. Oznacza to, że jeżeli dłużnik hipoteczny stanie się niewypłacalny, na podstawie posiadanego prawa wierzyciel hipoteczny może odzyskać swoje pieniądze poprzez przejęcie i sprzedanie obciążonej hipoteką nieruchomości.

Obowiązkiem wierzyciela hipotecznego względem dłużnika natomiast jest zadbanie o zwrot udzielonego kredytu zgodnie z zawartą umową kredytową. Oznacza to, że jeżeli dłużnik ma problem z terminową spłatą długu, a ten zaczyna rosnąć, wierzyciel może przeprowadzić z nim negocjacje mające na celu ustalenie nowych warunków spłaty kredytu. Jeżeli jednak dłużnik nadal nie spłaca długu wierzyciel hipoteczny może skierować sprawę do sądu. Uzyskawszy wyrok sądowy z tytułem wykonawczym wierzyciel hipoteczny składa wniosek do komornika bądź firmy windykacyjnej celem wszczęcia egzekucji z majątku dłużnika.