Jednym z etapów egzekucji po zajęciu nieruchomości jest jej opis i oszacowanie celem dokładnego określenia jej przedmiotu oraz ustalenia uczestników postępowania. Opis nieruchomości ma wykazać, czy i jakie posiada ona części składowe oraz przynależności. Dodatkowo opis taki wykazuje również obciążenia na nieruchomości oraz to, które z nich wygasają w chwili przysądzenia własności nieruchomości, a które pozostają w mocy bez potrącenia ich wartości z ceny nabycia. Opis i oszacowanie są obowiązkowym etapem egzekucji z nieruchomości.

Proceder ten stosuje się celem uniknięcia poszkodowania zarówno dłużnika, jak i wierzyciela. Ważnym jest, by prawidłowo oszacować wartość nieruchomości, gdyż jeżeli zostanie ona zawyżona licytacja jej może być utrudniona, w związku z czym nie zostaną zaspokojone roszczenia wierzyciela. Natomiast jeżeli wartość nieruchomości zostanie zaniżona stratę ponoszą zarówno wierzyciel jak i dłużnik. Komornik przystępuje do opisu i oszacowania dopiero po upływie terminu ustalonego w wezwaniu do zapłaty w terminie dwóch tygodni od zwrotnego potwierdzenia odbioru przez dłużnika wezwania.

Podstawą sporządzenia opisu nieruchomości jest jej oszacowanie dokonywane za pośrednictwem powołanego przez komornika biegłego posiadającego stosowne uprawnienia do szacowania wartości nieruchomości. Wyjątkiem jest sytuacja gdy wartość zajętej nieruchomości była w przeciągu 6 miesięcy przed zajęciem przedmiotem szacowania dla potrzeb obrotu rynkowego i oszacowanie to spełnia wymogi oszacowania w egzekucji z nieruchomości.