Odzyskiwanie długów często wymaga od wierzycieli sporych nakładów finansowych, czasu i cierpliwości. Kiedy wszelkie polubowne metody nie przynoszą rezultatów, ostatnią nadzieją na odzyskanie należności jest egzekucja komornicza. Dłużnicy jednak starając się ochronić swój majątek przed egzekucją komorniczą, czy też poprzez skrzętne jego ukrycie, czy też poprzez wyzbycie się go na rzecz osób trzecich. Powstaje zatem pytanie, czy wierzyciel może się na taką ewentualność zabezpieczyć? Odpowiedzią na takie praktyki jest instytucja skargi pauliańskiej.

Actio pauliana, czyli skargę pauliańską, ściśle regulują przepisy prawa. Mowa tu o artykułach od 527 do 534 Kodeksu Cywilnego. To właśnie dzięki tej instytucji wierzyciel zyskuje możliwość obrony w przypadku celowej próby utrudnienia przez dłużnika wyegzekwowania zadłużenia. Ważnym jest tu, że aby skorzystać z instytucji skargi pauliańskiej muszą zaistnieć następujące przesłanki: dłużnik ukrywa swój majątek ze świadomością szkody wierzyciela; dłużnik dokonał czynności prawnej, która uczyniła go niewypłacalnym; na skutek dokonanej przez dłużnika czynności prawnej osoba trzecia uzyskała korzyść majątkową; osoba trzecia wiedziała lub mogła się dowiedzieć, że dłużnik działa z zamiarem pokrzywdzenia wierzyciela. Należy tu zaznaczyć, że skarga pauliańska może być zastosowana kiedy dłużnik działa świadomie na szkodę wierzyciela przez przekazanie swojego majątku osobom trzecim celem uniknięcia spłacenia wierzytelności, a nowy właściciel tego majątku wie, że działania te miały na celu pokrzywdzenie wierzyciela.